In juli en augustus 2013 verschenen deze krantenberichten:

1.

Kabinet, werkgevers, vakbonden en milieuorganisaties hebben op hoofdlijnen een energieakkoord bereikt. Het akkoord bevat afspraken over vermindering van CO2-uitstoot en energiebesparing en moet de komende jaren zorgen voor miljarden aan investeringen. Het bedrijfsleven kan er zijn concurrentiepositie door versterken en er ontstaan ook nieuwe mogelijkheden voor ondernemerschap. Nederland heeft internationaal afgesproken te streven naar een volledig duurzame energievoorziening in 2050.

2.

De bouw van het Gemini windpark, 60 km. ten noorden van Schiermonnikoog, start begin 2015. In 2017 zullen de molens elektriciteit leveren aan meer dan 785000 huishoudens.

3.

Corus start grootste hoogoven op in India. De opbrengst is 8000 ton ruwijzer per dag.

4.

Britten testen batterij voor de opslag van wind- en zonne-energie. Met 10MWh is het de grootste van Europa. De kosten bedragen 18,7 miljoen pond.

Een gastbijdrage van Ing. David Dirkse, wiskundige en energiedeskundige

Hieronder wordt op deze berichten ingegaan.

1. Het energieakkoord

De aanleiding hiervoor zijn de rapporten van het International Panel on Climate Change (IPCC), waarin de gestegen CO2 concentratie in de atmosfeer door  industriële productie als oorzaak wordt aangemerkt van globale temperatuurstijging. Bij verdere verhoging hiervan wordt gevreesd voor extreme weersomstandigheden en catastrofale stijging van de zeespiegel. Volgens deze zienswijze, door regeringen en milieuorganisaties omhelsd, maar allerminst onomstreden, is snelle reductie van de CO2 concentratie in de atmosfeer noodzakelijk om de aarde en haar bewoners te redden.

Het IPCC gaat uit van computermodellen. Een model is een verzameling aannames en formules, die het verband tussen grootheden   weergeven. Als een model waarheidsgetrouw is dan kan het toekomstige ontwikkelingen voorspellen. Het levert dan ook een verklaring voor vroegere omstandigheden.
Sinds 1998 is de temperatuur op aarde echter niet meer gestegen, ondanks de toegenomen CO2 concentratie van 280ppm in 1800 naar 400ppm nu. (ppm = parts per million. 400ppm = 0,04%).

De IPCC modellen hebben dat niet voorspeld. Er is ook geen toename van extreme weersomstandigheden. De kleine ijstijd van 1500 tot 1800 blijft onverklaard. Het grootste deel van de CO2 in de atmosfeer heeft een natuurlijke oorzaak.
Klimaatverandering door meer CO2 is daarom voorlopig een virtueel probleem.

Een belangrijker factor dan CO2 is waterdamp, waarvan de concentratie kan oplopen tot 40.000ppm. De invloed van waterdamp op de temperatuur wordt nog niet goed begrepen. Het IPCC concentreert zich slechts op de rol van CO2 inplaats van het klimaat als geheel. Critici worden geridiculiseerd, de dialoog ontlopen. Dat kan duiden op zwakte van argumenten, ideële verblinding of gewoon opportunisme, want “klimaatverandering” opent potten met miljardensubsidies en verschaft aanhangers van de hypothese het aanzien van een profeet.

Het energieakkoord, gesloten tussen regering, werkgevers, vakbonden en milieuorganisaties omvat als doelstelling in het jaar 2020:

– 20% reductie van CO2 uitstoot
– 14% duurzame energieopwekking
– 2% energiereductie per jaar

Windenergie wordt, naast zonnepanelen en CO2 opslag, gezien als een manier om deze doelstellingen te verwezenlijken.
Het uiteindelijke doel is vrijwel volledige decarbonisering van de energievoorziening in 2050.

2. Het Gemini windpark

Gegevens van het park:

– type molen: Siemand SWT – 3.6
– aantal molens: 150
– vermogen :  600MWatt [1]
– jaarproductie: 2,6TWh, voldoende voor 785.000 huishoudens.
– CO2 reductie per jaar: 1.250.000 ton
– onderlinge afstand molens: 668m.
– totale oppervlakte: 65km2
– zeediepte: 30m.
– fundering molen: monopile (stalen pijp) diameter 7m.
– Totale kosten:  € 2,8 miljard.

Een moderne molen (windturbine) is een indrukwekkend apparaat.

Gegevens van de SWT – 3.6 :

– nominaal vermogen: 4MWatt
– ashoogte: 90m.
– gewicht toren : 300 ton (staal)
– gewicht gondel met tandwielkast en generator : 140 ton
– liters olie in tandwielkast : 750
– diameter rotorbladen: 130m.
– gewicht rotorbladen : 18 ton (fiberglass , epoxy)
– output : 50Hz. , 690V
– laagste windsnelheid (instap)   : 5m/sec  (windkracht 3)
– hoogste windsnelheid (uitstap) : 25m/sec  (windkracht 10 )
– nominale windsnelheid 13m/sec (windkracht 6)
– gewicht funderingspijp : 500 ton
– gewicht substructure : 300 ton  (tussen fundering en toren)

Het totale gewicht van een turbine is ca. 1250 ton.
De kosten per turbine bedragen 18,6 miljoen euro.

Gemiddeld levert een molen op zee 30 tot 35% van het maximale vermogen.
Dat heet de productiefactor. (in dit artikel is met 40% gerekend)
Het gemiddeld vermogen van een molen is dan 4 * 0,40 = 1,6 MWatt, van het hele Gemini windpark 240 MWatt.

De opgegeven opbrengst van het windpark is veel te optimistisch. Die gaat  teruggerekend uit van een productiefactor van 49,5%.

Inheien van de funderingspalen zal door de robben, vissen en garnalen niet in dank worden afgenomen. Per paal zijn namelijk 5000 klappen nodig van elk 1,9 MJoule.
Vergelijk: een klap met een hamer van 2kg. met 10m/sec is 100 Joule.

Het eenvoudigste model Volkwagen Golf weegt 1250kg. De prijs is € 18.990 , de 1.2 liter motor heeft een vermogen van 63kW. Een windmolen heeft het gewicht van 1000 VW ’s Golf, per molen zijn de kosten even hoog als 974 Golfs en wordt evenveel energie geleverd als  1.600.000 / 63.000 = 25 van deze personenauto’s.

Een vat ruwe olie (barrel) heeft een inhoud van 159 liter en kost ongeveer € 100.
Voor de prijs van een windturbine kunnen dus 185.000 vaten olie worden gekocht.
De totale energie hiervan is 185.000 * 159 * 36MJ = 1050 TJ = 294150 MWh.
Een molen levert per jaar een energie 4MW * 24 * 365 * 0,4 = 14000 MWh.
Zodat een molen 21 jaar moet draaien om deze energie terug te verdienen.
Zonder subsidie waagt geen ondernemer zich hieraan, want de levensduur van een molen is 20 jaar.

Bij een windpark splitst men in feite een generator van 200MWatt van een centrale in 50 kleine generatoren van 4MWatt en plaatst die op 100 meter hoge palen in zee. Het resultaat is, dat beneden windkracht 3 geen energie meer wordt opgewekt.

3. Corus hoogoven in India

In Azië vindt een opmerkelijke en verheugende ontwikkeling plaats. Jaarlijks ontworstelen zich daar vele miljoenen mensen aan armoede en gebrek in een tempo dat door westerse landen nimmer is geëvenaard. De oorzaak is industriële ontwikkeling. De genoemde hoogoven is één van de vele voorbeelden. Volgens opgave van Tata Steel te IJmuiden, komt bij de productie van een ton staal 150 ton CO2 vrij. (Koolstof (C) is nodig om ijzeroxide in erts te reduceren). Onze voorouders kapten sinds het ijzertijdperk al grootschalig bomen voor de bereiding van houtskool voor dit doel. De hoogoven in India stoot per dag 12000 ton CO2 uit. Het Gemini windpark bespaart per dag 3425 ton.

In China en India zijn de komende jaren 800 nieuwe kolencentrales gepland. Een kolencentrale stoot per MWh elektriciteit 900kg. CO2 uit. Een middelgrote centrale van 1GWatt stoot per dag ongeveer 10.000 ton CO2 uit.

4. Energieopslag

De samenleving is geheel afhankelijk van fossiele brandstoffen. Olie levert de brandstoffen voor transport en is tevens grondstof voor synthetische materialen.
Kolen was de brandstof voor stoommachines, die de windmolen opvolgden. Nu is het brandstof voor elektriciteitscentrales. China draait voor 75% op kolen. Gas is naast brandstof voor elektriciteitscentrales ook  de hoofdleverancier van verwarming in huishoudens, landbouw en industrie.

De voorraden fossiele brandstoffen zijn eindig. Eens moet een transitie plaatsvinden naar andere energiebronnen.
Over de termijn bestaat onzekerheid. De Europese Unie hanteert Roadmap2050, waarin de transitie in 2050 nagenoeg voltooid moet zijn. De hoofdreden hiervoor is CO2 reductie. Schattingen zijn dat er nog zeker 200 jaar fossiele energie winbaar is. Kolen en gas kunnen met chemische processen worden omgezet in olie.

Fossiele brandstoffen zijn opgeslagen energie, miljoenen jaren geleden door planten gemaakt uit CO2 , water en zonlicht. (CO2 is plantenvoedsel)
De energiedichtheden zijn

– gas    : 35MJ = 9,7kWh per m3
– kolen : 30MJ = 8,33 kWh per kg.
– olie    : 36 MJ = 10kWh per liter

Bij de energietransitie is het probleem niet de opwekking. Het maakt in principe niet uit of een generator in een centrale staat, op een paal in zee, of in een stuwdam zit. Het kernprobleem is energieopslag. Een berg kolen, een barrel olie of een tank gas is  opgeslagen energie. De generatoren om die energie vrij te maken bestaan allang. Grootschalige opslagmethodes, als vervanger van fossiele brandstoffen, nog niet.

Elektriciteit is zelf geen energie, maar alleen een overbrengingsmechanisme.
Elke seconde moet precies evenveel energie aan het elektriciteitsnet worden geleverd als er wordt afgenomen.
De generatoren in de centrales moeten zich permanent aan de vraag aanpassen. Netbeheerder TenneT slaagt daar tot nog toe wonderwel in. De stroomvoorziening in Nederland is uiterst betrouwbaar.

Plaatsing van windmolenparken vergroot nooit de capaciteit van het net, want als het niet waait wordt de stroom als vanouds geheel door de centrales geleverd. De exploitatie van bestaande centrales komt echter wel in gevaar. Centrales dienen in het geval van windenergie over meer snel regelbaar vermogen te beschikken om het wisselvallige energieaanbod te compenseren. Dat regelen vergt energie waardoor het rendement daalt. Er wordt ook minder energie geleverd bij dezelfde vaste kosten, wat de prijs van elektriciteit nogmaals verhoogt. Bij het aanzetten van de douche thuis duurt het even voordat het water op temperatuur is. Hoe vaker de douche aan en uit wordt gezet, hoe groter de warmteverliezen.

Een windturbine  met zijn sterk wisselende energieopbrengst rechtstreeks op het net aansluiten is geen voor de hand liggende beslissing. Het maakt de taak van de netbeheerder beduidend lastiger. De kans op storingen neemt toe.
Studies en simulaties tonen aan, dat maximaal 20% windenergie in het net kan worden ingepast. Maar een meer reële schatting is volgens sommigen 10%.

De doelstellingen voor 2050 zijn op deze manier onhaalbaar.
Een oplossing is de inzet van energiebuffers. Windmolens en zonnepanelen slaan dan  hun fluctuerende energie op in een buffer, die weer stabiele energie aan het net levert.

Het krantenartikel over de grootste buffer van elektrische energie van Europa illustreert de stand van zaken.
De capaciteit van deze accu is 10MWh.
Op vol vermogen levert het Gemini windpark elk uur 600MWh.
Zodat de buffer precies 10 / 600 * 60 =  1 minuut productie van het windpark kan opslaan.
De buffer kost 20 miljoen euro.

Energie kan ook worden opgeslagen in een stuwmeer .
Bij energieoverschot wordt water omhooggepompt, bij energievraag loopt het meer leeg waarbij generatoren worden aangedreven.
Deze methode levert alleen voldoende energie bij grotere hoogteverschillen.
Een stuwmeer van 50 meter diep bevat per km2  oppervlakte een potentiële energie van 3400MWh. [2]

Om 1 week maximale productie van het Gemini windpark op te slaan is dus een stuwmeer nodig met een opppervlakte van 600 * 24 * 7 / 3400 = 30 km2 .
In de praktijk zal dat veel meer moeten zijn , dus in de buurt van de oppervlakte van het windpark zelf.
De bouwkosten zijn immens.

Nederland houdt strategische oliereserves aan voor 60 dagen.

Dit waren enkele beschouwingen naar aanleiding van de vier krantenberichten.
Tot slot nog een kort overzicht van de rol van energie in verleden, heden en toekomst.

Verleden

Primitieve volkeren leven duurzaam maar hun levensverwachting is hooguit 35 jaar.
Ze bereiden hun voedsel op vuurtjes van biomassa : hout of gedroogde mest.
Ziekten en gebrek zorgen voor evenwicht met de natuur.

De westerse mens leefde tot 5000 voor Christus misschien duurzaam als jager-verzamelaar.
Daarna zeker nooit meer want rond de nederzettingen werd bos gekapt voor brandhout,  weidegrond en akkers.
Omstreeks 1000 voor Christus begon de ijzertijd. IJzerbereiding vergt veel houtskool, opnieuw een aanslag op de bossen. Wel konden de bossen zich na elke pestepidemie enigszins herstellen als de bevolking was gekrompen.
Vanaf 1600 vond grote innovatie plaats op het gebied van wind- en houttechnologie. Het hout voor de bouw van de windmolens en schepen moest trouwens uit Noorwegen en de Baltische staten komen.De brandstof was turf. De energieopbrengst  van 2 meter diep afgegraven turf is tien maal hoger dan van dezelfde oppervlakte bos met hoge bomen.

Een mens heeft een energetisch vermogen van 90watt, nodig voor verwarming en de hartspier (5 Watt). Mechanisch kan 150 Watt vermogen worden geleverd (een atleet 300Watt) , bij een rendement van 25%.
Met de hand planken zagen vraagt 600Watt vermogen waarvan 450Watt  met zweten wordt afgevoerd.
Een paardenkracht (pk) is 736Watt. Een paard staat gelijk aan bijna 5 arbeiders waarvan  de kracht wel kan worden opgeteld, maar de snelheid niet.
Een molen anno 1700 [3] had een vermogen van hoogstens 40kW bij een rendement van 40% en  verving daarmee ongeveer 20 paarden.

In 1767 verbeterde James Watt de stoommachine. Eerdere machines pompten al water uit kolenmijnen, maar  het rendement was zo laag en de afmetingen zo groot dat de machine naar de brandstof gebracht moest worden om rendabel te zijn. De nieuwe stoommachines van James Watt, met een vermogen van 10 tot 200 pk, waren zoveel kleiner en efficiënter dat het rendabel werd de brandstof naar de machine te brengen.
De windmolens werden door stoommachines vervangen.
Dat maakte de industriële revolutie mogelijk met stoomschepen, treinen en fabrieken.
In 1900 hadden grote schepen stoommachines met een vermogen van 70.000pk

Met de verbrandingsmotor werd opnieuw meer vermogen geleverd met minder volume en gewicht. Vliegtuigen werden mogelijk.
Om op te stijgen heeft een Boeing 747 straalvliegtuig een motorvermogen nodig van 90MWatt, dat is 120.000pk oftewel 23 windmolens op vol vermogen draaiend.
Vanuit Amsterdam wordt New-York bereikt in 7 uur. Columbus had in 1492 nog 68 dagen nodig voor de oversteek.

Heden

Nederland telt 16,8 miljoen inwoners verdeeld over 7 miljoen huishoudens.
Een huishouden gebruikt per dag gemiddeld 10kWh elektrische energie en 5m3  aardgas.
Het aantal personenauto’s is 7,9 miljoen. Een auto rijdt gemiddeld 37km. per dag.

Voor de elektrische energie van alle huishoudens zijn dus ruim 12 Gemini windparken nodig. Plus buffercapaciteit uiteraard voor als het niet waait.
Stel, dat door betere  isolatie het verbruik van gas per huishouden daalt tot 3m3  per dag.
3m3 aardgas vertegenwoordigt een energie van 3 * 35MJ = 105 MJ = 30 kWh.
Daarvoor zijn dus nog 36 extra windparken nodig.

Het totale energieverbruik van Nederland is 3 TWh. per dag.
Dat is voor huishoudens, industrie, landbouw en transport.
Per inwoner is dat 185kWh. geleverd door 10 liter olie, 7 m3 aardgas en 2 kg. kolen.
Dat zijn 540 windparken met een totale oppervlakte van ruim 35000 km2.
Voor één week energieopslag is wederom dit oppervlak nodig aan stuwmeren.

De elektrische energie van huishoudens is 2,5%  van de totale landelijke energie.
Daarom wordt de capaciteit van een windmolenpark uitgedrukt in bediende huishoudens.

Toekomst

CO2 is het voedsel van planten.
Planten zetten minder dan 1% van de energie van zonlicht om in biomassa.
Hogere CO2 concentraties in de atmosfeer bevorderen plantengroei en vergroening van de aarde.
Ook de landbouwproductie neemt toe. Tuinders pompen CO2 in hun kassen (tot plm. 800ppm) voor dit doel.

In 1500 leefden in Nederland 950.000 mensen. Toen was ontbossing al een probleem.
Het is dus een illusie om van biomassa enige bijdrage te verwachten aan de energievoorziening.
In een gedecarboniseerde economie zal biomassa hard nodig zijn als grondstof voor o.a. plastics. Verbranden is zonde.

De heilige graal van de energietransitie is goedkope massaopslag van elektrische energie, vergelijkbaar met olie, dus minstens in de orde van 30MJ / liter.
Elektrisch autorijden kan dan doorbreken, wat een enorme verbetering zou zijn.
Verbrandingsmotoren stinken, maar zonder staat de economie stil.

De vraag is of zo’n opslagsysteem er ooit zal komen.

Een krachtiger energiebron dan olie is uranium : energiedichtheid 80.106  MJ/kg.
Aan 135 kg. oftewel 7 dm³ per dag heeft heel Nederland genoeg.
Zonder noemenswaardige CO2  uitstoot, ook dat nog.
Buffers zijn overbodig.

Wel moet met deze energie ook synthetische brandstof (waterstof, alkohol) worden geproduceerd voor de transportsector, tenzij de superbatterij er dan al is.
Tijd dus voor chemisch onderzoek.

Het kernfysisch onderzoek staat al jaren op een laag pitje. Juist hier is de nodige innovatie te verwachten waarmee we weer 1000 jaren vooruit kunnen.
Te denken valt dan aan nieuwe typen centrales, kernfusie en superbatterijen.
Radioactief afval moet worden verwerkt tot nuttige grondstoffen.

Het leven komt voort uit moeder aarde, maar die bekommert zich niet om haar schepselen. Die moeten maar zien zich aan te passen.
Duurzaamheid is overleven door aanpassing.
Voor de mens is dat synoniem met technologische ontwikkeling.

 

[1]

Joule is de eenheid van energie.
Watt is de eenheid van vermogen:    1 watt = 1 Joule per seconde.
1000 watt vermogen 1 uur lang is een energie van 1kWh (kilo watt uur)
(een stofzuiger heeft ongeveer een vermogen van 1000Watt)
1kWh = 1000 * 3600 = 3.600.000 Joule
Afkortingen:

k    kilo      1000
M   mega   1.000.000
G   giga     1.000.000.000
T    tera      1.000.000.000.000

[2]

Een massa van m  kg., h meter opgetild tegen de zwaartekracht in, heeft een potentiële energie

mgh  Joule

waarbij g = 9,8 m/sec2 , de versnelling van de zwaartekracht op aarde.

Een stuwmeer met oppervlakte A km2   heeft een oppervlakte van 108  dm2.
Een waterkolom met grondvlak 1 dm2   en hoogte h meter heeft een massa m = 10h kg.
Wordt deze kolom opgetild over Dh meter dan is de benodigde energie  DE = 9,8.10h.Dh
Integreren levert de totale energie E = 49 H2   voor een hoogte van H meter.

Een stuwmeer van H meter hoog en oppervlakte A km2  bevat dus een potentiële energie

E = 4,9 . 109  AHJoule

Een stuwmeer van 50m. hoog buffert per km2  een energie van 3400 MWh.
In de praktijk zal dat minder zijn wegens minimaal benodigde waterhoogte en rendement van pompen en generatoren.

[3]

In theorie kan een molen maximaal 59% van de windenergie vangen.
Het vermogen is met de derde macht afhankelijk van de windsnelheid.
Bij halve windsnelheid wordt nog 12,5% van het nominale vermogen geleverd.

De energie van een massa m kg. die beweegt met v meter/sec is 0,5mv2
Lucht heeft op zeeniveau een massa van 1,2kg. per m3
De massa van het luchtvolume dat per seconde door de wieken gaat is p R2v.
(R is de lengte van een wiek in meters)
De energie van de wind is

E = 0,5 * p R2v * v2  = 1,57 R2v3  Joule

Een moderne molen vangt 40% van de windenergie.
Een molen in het jaar 1700 met wieken van 10m lang, windsnelheid 12m/sec en 15% afgevangen windenergie heeft een vermogen

0,15 * 1,57 * 102 * 123   = 40 kWatt.

Door hoge wrijving van de houten tandwielen was het rendement ongeveer 40%.
De energieopbrengst was dus zo’n 16 kWatt of 21pk.

 

 

Referenties

CO2:

http://www.novabiomatique.com/hydroponics-systems/plant-555-gardening-with-co2-explained.cfm

http://edepot.wur.nl/112112

http://www.plantsneedco2.org/default.aspx?menuitemid=298

Beleid

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2011/06/10/energierapport-2011.html

http://ec.europa.eu/clima/policies/roadmap/index_en.htm

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2009/05/07/sectorakkoord-energie-2008-2020-convenant-tussen-rijksoverheid-en-energiebranches-in-het-kader-van-het-werkprogramma-schoon-en-zuinig.html

http://www.noordelijkklimaatperspectief.nl/Achtergronden/Default.aspx

Geschiedenis

http://www.van-diemen-de-jel.nl/Genea/Disasters.html

http://www.probos.nl/home/pdf/RapportBosgeschiedenisEuregioRijn-Waal.pdf

http://www.nidi.knaw.nl/smartsite.dws?ch=NID&id=24931

www.amsterdam.nl/publish/pages/373754/leven_van_de_wind_smal_low_res.pdf

Inpassing windenergie in het elektriciteitsnet

http://leonardo-energy.dev.o-a.be/sites/leonardo-energy/files/root/Documents/2009/C__DOCUME~1_WaBr_LOCALS~1_Temp_plugtmp-1_plugin-PhD_jsoens.pdf

http://www.freiewelt.net/interview/prof-horst-joachim-ludecke-energiewende-sachlich-unbegrundbar-10005246/

http://alum.kuleuven.be/3deleeftijd/lezingen/0506/Samenvatting%20Belmans%20artikel.pdf

http://www.adamsmith.org/sites/default/files/research/files/thelimitsofwindpowerstudy-adamsmithinstitute.pdf

http://www.ewi.tudelft.nl/fileadmin/Faculteit/EWI/Over_de_faculteit/Afdelingen/Electrical_Sustainable_Energy/HCPS/EPS/doc/TOW.pdf

Techniek

http://www.technischweekblad.nl/rubrieken/energieserie/kan-nederland-overschakelen-op-duurzame-energie.171276.lynkx

http://www.theguardian.com/environment/2013/jul/29/biggest-battery-energy-technology-trial

http://www.janleenkloosterman.nl/intermediair_20110603.php

http://www.lorc.dk/offshore-wind/foundations/monopiles

http://www.audi.nl/nl/brand/nl/bedrijf/corporate_responsibility/product/audi_e-gas___new_fuel.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Betz’_law

http://wetenschap.infonu.nl/natuurkunde/37315-de-stoommachine.html

http://www.vanoord.com/nl/nieuws/2013-van-oord-betrokken-bij-gemini-offshore-windpark

http://www.typhoonoffshore.eu/projects/gemini

http://www.wind-energy-market.com/en/wind-turbines/big-plants/details/details/bp/siemens-swt-36-120/

Milieu

http://www.commissiemer.nl/docs/mer/p27/p2746/2746-005addendum-mer-pb.pdf

Losse gegevens

http://www.tatasteelconstruction.com/en/sustainability/carbon_and_steel/

http://www.worldsteel.org/publications/position-papers/Steel-s-contribution-to-a-low-carbon-future.html

http://nl.wikipedia.org/wiki/Centraal_Orgaan_Voorraadvorming_Aardolieproducten