Klik hier als U op de hoogte wilt blijven van de Groene Rekenkamer

RMArchief home Contact OverOns KopGRK

 
VALS ALARM 2006

AlarmbelWie zonder geldige reden de brandweer belt, riskeert een boete, maar bij de media en bij de overheid is men niet zo flauw: 'vals alarm is ook werk' is daar het motto en daar moet je zuinig op zijn!
Terugkijkend op 2006 ( nou ja op elf maanden) vonden we de volgende voor-beelden van flutverhalen waarbij van het begin af aan of kort daarna, al duidelijk was dat ze weliswaar nergens over gingen, maar die toch royaal in het media-zonnetje werden gezet of waarbij de overheid vol warme betrokkenheid weer een greep deed in de portemonnee (die van U dus).

1. Ftalaten in dildo's en andere sexsspeeltjes
2. Het gifschip de Probo Koala
3. Kunstgras walmt gifgas
4. Over 50 jaar hebben we twee wereldbollen nodig
5. Angst voor UMTS-masten
6. Stijging zeespiegel vergt forse ingrepen
7. IJsberen sterven uit
8. Enzovoort


1. Ftalaten in dildo's en andere sexsspeeltjes
I
n september meldde Greenpeace op basis van TNO-onderzoek dat in dildo's en andere seksspeeltjes hoge concentraties zogeheten 'weekmakers' waren aangetroffen (ftalaten). Nu is van weekmakers uit ondermeer Europees onderzoek al lang bekend dat ze veilig zijn, maar dat doet er verder niet toe, volgens Greenpeace zijn ze hormoonverstorend en geen enkel wetenschappelijk onderzoek kan daar iets aan veranderen. Keer op keer ( herinnert U zich de scoubidou-touwtjes nog? ) worden ze ergens in aangetroffen en dan begint de media-heisa opnieuw. Interessant is ook te merken dat TNO blijkbaar niet meer geinteresseerd is in de vraag of de onderzoeksresultaten van de onderneming wel op een maatschappelijk verantwoorde wijze worden ingezet.

Ftalaten zijn inmiddels op basis van dezelfde non-argumenten verboden in kinderspeelgoed. Er is een alternatief (gebaseerd op zetmeel), maar dat raakt men aan de straatstenen niet kwijt.

Teleurstellend is wel dat Greenpeace de nu ontriefde dames geen alternatief biedt. Volgens de NRC (al weer een tijdje terug) kunnen vrouwen in China bij de apotheek een bijgewerkt varkensbot ('Oom Wang' geheten) huren dat vervolgens aan de enkel wordt gebonden en als dildo dienst kan doen. Een collectieve oplossing gebaseerd op een natuurproduct - zie je wel dat t anders kan!

2. Het gifschip de Probo Koala
Toen in augustus de berichten over de dumping in Ivoorkust van het GIF! van de Probo Koala naar buiten kwamen was er een heleboel onduidelijk, op één ding na: het was onze schuld!. Nederland had dat gevaarlijke schip nooit zo maar moeten laten vertrekken en droeg nu eigenlijk een morele schuld om de Ivorianen schadeloos te stellen. Daar waren immers tien doden gevallen, duizenden mensen ziek geworden en waren tienduizenden mensen verontrust naar de huisarts gegaan (blijkbaar registreert men dat in Ivoorkust.)

Inmiddels is het nogal stil geworden rondom de Probo Koala, en dat is begrijpelijk. Alles wijst er op dat het afval bij lange na niet zo gevaarlijk was als men roept, maar dat een lokale Ivoriaanse maatschappij (Tommy Compagnie) weliswaar geautoriseerd afvalverwerker was, maar het afval niettemin illegaal dumpte. Dat is niet netjes, maar het is heel moeilijk om ofwel Trafigura (in wiens opdracht de Probo Koala voer) danwel Nederland daarvan de schuld te geven.

Recent produceerde een Amsterdamse commissie een ingewikkelde juridische nota over de vraag of Amsterdam het vertrek van de Probo Koala uit Amsterdam tegen had kunnen houden en zo de illegale dumping had kunnen voorkomen. Het antwoord daarop was een glashelder: 'Tjs t is allemaal niet makkelijk!.

Maar alle zelfbeschuldigingen ten spijt moet eerst maar eens de vraag beantwoord worden of er uberhaupt wel iets is gebeurd in Ivoorkust. Dat er illegaal is gedumpt lijkt wel duidelijk, een Frans schip dat werd ingezet voor de opruimingsoperatie lwam terug met 10 maal zoveel afval als wat er van de Probo Koala zou zijn gekomen (op 20 december 2006 had Teletekst het zelfs over 9200 ton, bijna 20x de hoeveelheid die de Probo Koala kwijt wilde!). De lokale raffinaderij in Abidjan zou in het verleden niet al te netjes met zn afval zijn omgesprongen en de overheid in Ivoorkust lijkt de internationale belangstrelling aan te willen grijpen voor een grote schoonmaak..
Maar belangrijker is: waar zijn die doden en die gewonden? Ik ben geen verhalen tegengekomen van westerse journalisten die gifgevallen beschrijven. In lokaal geschreven verhalen (zie bijvoorbeeld deze geheel aan de slachtoffers gewijde site) ben ik welgeteld één slachtoffer in het ziekenhuis tegengekomen (die meldde dat de andere slachtroffers ergens anders lagen. Er wordt beschreven hoe een vrachtwagenchauffeur kort na het dumpen in zijn tank klimt en er weer levend uit komt. De website van de slachtoffers noemt geen namen, laat geen familieleden aan het woord, er zijn geen autopsiëen geweest, kortom, we weten helemaal niets.

Daar komt nog bij dat het vermoedelijke gif, het rotte-eierenlucht verspreidende H2S ( zwavelwaterstof) weliswaar zeer giftig is, maar eigenlijk alleen binnenhuis, buitenshuis verwaait het veel te snel. In een Nederlandse studie over de gevaren van H2S was ook niets te vinden over wat in Ivoorkust HET symptoom werd genoemd: bloedneuzen.
Het schijnt dat de letselschadeadvocaat Van der Goen nu namens de slachtoffers miljoenen wil gaan claimen van chartermaatschappij Trafigura. Met de huidige gegevens is het niet voorstelbaar dat hij een zaak heeft

3. Kunstgras walmt gifgas
In mei verschenen berichten dat uit kunstgras wel eens Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen, kortweg PAK's zouden kunnen lekken, en die Pak's zijn kankerverwekkend. Ook zouden zogeheten nitrosamines vrijkomen - ook kankerverwekkend. Het zou komen door het rubbergranulaat, afval van oude autobanden, waarmee de kustgrasmatten worden gevuld.

Dat PAK's kanker kunnen veroorzaken is al bekend sinds 1761 toen de arts Percival Pott ontdekte dat schoorsteenvegers nogal eens scrotumkanker krijgen, en dat toeschreef aan hun blootstelling aan PAK-rijk roet, Sindsdien is dat in talloze dierexperimenten bevestigd, maar daarmee zijn PAK's nog geen belangrijke kankerveroorzaker geworden ... wie klimt er nog in een schoorsteen tegenwoordig. Wie doet dat dag in dag uit? Uit de kankerstatistieken weten we eigenlijk al lang dat je over PAK's wel spannende persberichten kunt maken, maar voor de Nederlandse kankersterfte is dit een zaak van ondergeschikt belang.

Staatssecretaris van Geel wierp dat ook tegen, maar er kwam niettemin nog een onderzoek. Profvoetballers weigerden nog op dat gevaarlijke kunstgras te spelen. In Italië werd een bepaald type granulaat zelfs verboden. Begin december verscheen het voorlopig laatste onderzoek waarin werd geconcludeerd dat er inderdaad niets aan de hand was. Alhoewel mediaberichten anders deden vermoeden hebben weinig tot geen gemeentes daadwerkelijk de kunststofmatten opgerold, maar volgens de industrie werden beslissingen wel uitgesteld en was er wel degelijk omzet schade. De industrie wijt de hele commotie overigens aan een rotstreek van de concurrentie. (Waar de overheid dan maar weer aan meewerkte).

4. Over 50 jaar hebben we twee wereldbollen nodig
In oktober meldde het Wereld Natuurfonds dat als we zo doorgaan met consumeren we in 2050 2,5 aarde nodig hebben. Het verontrustende aan dit bericht is niet dat we niet beschikken over zoveel aardes, maar dat het bericht door blijkbaar nogal wat mensen serieus wordt genomen. Zo gebruikte Marianne Thieme van de Partij van de Dieren het verhaal in haar verkiezingsrede.
De belangrijkste reden waarom dit Vals Alarm is is dat iedere voorspelling voor wat er met de aarde over een periode van een halve eeuw gebeurt compleet onzinnig is ( zie ook het kadertje hieronder).
Een halve eeuw geleden voorspelde onderzoeker Ehrlich wereldwijde hongersnoden om precies dezelfde redenen als het WNF dat nu doet: er komen te veel mensen, die vervuilen te veel en die verbruiken te veel. Het is niet gebeurd, integendeel met het merendeel van de wereld is het alleen maar beter gegaan. Er is geen enkele reden om te denken dat we morgen ofwel in het paradijs, danwel in de hel terecht zullen komen, maar als je kijkt naar de gezondheidstoestand van mens en milieu op deze planeet in de afgelopen eeuw, dan is er maar één conclusie: laten we op die weg doorgaan.

In deze zelfde serie van onzinvoorspellingen horen de berichten over het uitsterven van de zeeën door overbevissing ( ja er is overbevissing, maar er gloren allerlei oplossingen) en het ijsvrij zijn van de Noordpool in 2040.

Roosevelt
Een beeld uit een presentatie van bestseller auteur Michael Crichton. Om duidelijk te maken hoe onmogelijk toekomstvoorspellingen zijn toont hij een afbeelding van de zeer met het milieu begane Amerikaanse president Teddy Roosevelt uit het begin van de vorige eeuw en somt hij een aantal woorden op die Roosevelt niet kende en nooit zou kennen. Hoe zou hij iets zinnigs hebben kunnen zeggen over de toekomst? (Overgenomen van hier).


5. Angst voor UMTS-masten

Hersentumoren, hoofdpijn, concentratiestoornissen en andere narigheid worden in verband gebracht met de forse toename van het aantal GSM- en UMTS-masten in het land. Volgens de Gezondheidsraad is er niets aan de hand en ook een recent Zwitsers onderzoek kwam weer tot die conclusie. (zie hier een persbericht over deze nota) en in de Nieuwsbrief van de Stichting Heidelberg Appeal wordt er op gewezen dat sommige onderzoeken zelfs een verbetering van de hersenen door het gebruik van een mobiele telefoon laten zien. ( Zie hier ). Deze website legt zich er niet bij neer en blijft actief in het aanblazen van de paniek. Volgens de bedrijven die her en der in het land UMTS-masten plaatsen valt het met het verzet ertegen wel mee: uiteindelijk zou de buurt toch wel akkoord gaan, zo meldt men optimistisch, maar uit sommige gemeentes komen toch andere geluiden. Zo wil Barendrecht geen vergunning meer afgeven: niet omdat de gemeente het wetenschappelijk onderzoek niet vertrouwt, maar omdat de burgers het wetenschappelijk onderzoek niet vertrouwen - kortom bang zijn. Ook 30 andere gemeentes zouden op de rem getrapt hebben ( zie hier). Het is een verontrustende ontwikkeling: de overheid lsubsidieert het toenemen van objectieve kennis, maar dumpt die kennis vervolgens toch in de prullenbak, zodat het beleid op uitsluitend op de waan der dag is gebaseerd.
Zou je in Barendrecht subsidie kunnen krijgen om de brandweer voor joker ergens naar toe te sturen?

6. Stijging zeespiegel vergt forse ingrepen
Over het klimaat klinken het hele jaar door overal de sirenes, maar het geroep over het stijgen van de zeespiegel viel daarbij het meeste op. Al Gore trekt de wereld rond met een circus waarin hij voorziet dat de zeespiegel tientallen meters zal gaan stijgen.Hij ziet hele ijskappen de zee in schuiven. In Nederland rept men over forse ingrepen die nodig zullen zijn als de zeespiegel anderhalve meter zal stijgen. De Stern Rview kreeg de meters ook niet aangesleept.

Maar het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het VN instituut voor het klimaat voorziet voor de komende eeuw ( in de komende 'assessment') een stijging van de wereldwijde zeespiegel met plm 40 centimeter - een hoeveelheid waar ze wellicht in Bangla Desh hun schouders nog voor ophalen. En ondertussen komen er berichten dat de Noordelijke IJszee aan het dalen is. U leest het goed: dalen.


7. IJsberen als een bedreigde diersoort
Op de Rode Lijst van de Internationale Union for the Conservation of Nature laat het meest prominente plaatje een ijsbeer zien ( hier). Het ligt dus voor de hand om te verwachten dat de ijsbeer behoort tot de meest bedreigde diersoorten op aarde. Maar dat is niet zo, zelfs niet volgens het IUCN zelf dat het dier slechts kwalificeert als 'kwetsbaar'. Het IUCN hanteert 9 categorieën waarvan uitgestorven op 9 staat en kwetsbaar op positie 5. En zelfs dat is waarschijnlijk te somber want het gaat gewoon goed met de ijsbeer: een halve eeuw geleden waren er nog 8000-10000, vandaag de dag zijn het er 21.000-27.000 en het aantal lijkt alleen maar toe te nemen. Er zijn twintig ijsberenfamilies wereldwijd en met één daarvan gaat het wat minder. Er wordt geroepen dat dat door het klimaat komt, maar niet uitgesloten mag worden dat die dieren knettergek worden van de belangstelling van wetenschappers/activisten die voortdurend vragen of de beren het niet te warm hebben en of hun zwembandjes wel zijn opgepompt.
De reden voor de IUCN om de ijsbeer als kwetsbaar te zien? Over 50-100 jaar zou het poolijs wel eens gesmolten kunnen zijn en waar moeten die beren dan naar toe (naar het vasteland waarschijnlijk, daar kunnen ze ook prima uit de voeten). Het lijkt er kortom op dat het IUCN zoals zo veel organisaties lekker wilde meesurfen op de golf van klimaatpaniek. Maar dat kan ook akelig backfiren want als het IUCN weinig spannends meer te bieden heeft dan een vaag probleem over 100 jaar dan ligt de conclusie allicht voor de hand dat het verder met die uitstervende soorten wel mee zal vallen. Wat betreft de ijsberen kunt U daar in ieder geval van uit gaan.


8. Enzovoort
Compleet kunnen we niet zijn. Dit jaar verscheen ook de Stern-review waarin dusdanige drama's werden voorgespiegeld dat zelfs het IPCC de problematiek begon af te zwakken ( Stern zelf is inmiddels al op een zijspoor gezet: zijn pleidooien voor groene belastingen worden voorafgaand aan de verkiezingen niet op op prijs gesteld). Dan was er nog de voorspelling dat de Noordpool zomer 2040 geheel ijsvrij zal zijn, dat er nu reeds enorme milieuschade is door de opwarming. Verder klonken op het einde van het jaar plotsklaps geluiden om de chocolade-eieren die kinderen in de supermarkt kunnen kopen te gaan verbieden. Weer een enorme klap in de strijd tegen de kinderobesitas. Dan is er nog de fijnstpf-hype, 18-duizend doden uit de hoge hoed..... afijn de beste wensen voor 2007! ( En gedenk ons in Uw donaties!).

 

Theo Richel, december 2006